Türk çelik sektörünün 2023 yılı üretim rakamlarını ve 2024 yılı beklentilerini dile getiren Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan ile gerçekleştirdiğimiz röportajımızı sizlerle paylaşıyoruz.
Türk Çelik sektörünün genel durumunu bizler için yorumlar mısınız? Çelik sektörü 2023 yılını nasıl geçirdi?
Türk çelik sektörünün üretimi 2021 yılında ulaştığı rekor seviyenin ardından, 2022 yılında %13 oranında azalmış ve gerileme 2023 yılının ilk yarısına kadar devam etmiştir. 2023 yılının ikinci yarısında üretimde gözlenen kademeli toparlanmada, ülkemizin güneyinde gerçekleşen deprem felaketinden sonra, bölgedeki tesislerimizin tekrar üretim faaliyetlerine başlaması, enerji girdi maliyetlerinin makûl seviyelere gerilemesi ve yılın 3’üncü çeyreğinde 6 milyon ton civarındaki kapasitelerin devreye girmesi etkili olmuştur. Buna karşılık 2023 yılının ilk 10 ayı itibarıyla değerlendirildiğinde, ham çelik üretimimizin bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %8,8 azalışla, 30,1 milyon tondan 27,4 milyon tona gerilediği, toplam çelik ürünleri ihracatımızın %36,4 azalışla 13,4 milyon tondan, 8,5 milyon tona düştüğü ithalatta ise %18,8 oranında artış yaşandığı görülmektedir. İhracat azalır iken, ithalatın artıyor olması, tüketimde yaşanan %17 oranındaki artışın ülkemizde %50’ye yaklaşan atıl kapasiteye rağmen, yurtdışına transfer edildiğini göstermektedir.
2024 yılında çelik sektörünü neler bekliyor?
2022 yılında, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan ve devamında enerji fiyatlarının sert bir şekilde yükselmesiyle dünya çelik sektöründe gözlenen durgunluğa ek olarak, 2023 yılının Şubat ayında meydana gelen deprem felaketi, çelik sektörümüzü olumsuz yönde etkilemiştir. 2024 yılında enerji girdi maliyetlerinin makul seviyeleri koruması, damping ve devlet destekli ürün ithalatına yönelik koruma tedbirlerinin uygulamaya aktarılması ve Dahilde İşleme Rejimi uygulamasının yurtiçi tedariğe öncelik verecek çerçeveye oturtulması ile birlikte, kapasite kullanım oranlarının artması ve sektörün 2021 yılı üretim seviyelerini geride bırakarak, Türkiye’nin cari işlemler dengesine net katkı sağlayacak konuma ulaşması beklenmektedir.
2024 yılında hurda ve cevher fiyatları nasıl bir yol izleyecek? Bu bağlamda rekabet gücünde üstünlük entegre tesislerde mi olacak, ark ocaklı tesislerde mi olacak?
2023 yılının ilk yarısında hurda fiyatları talepteki daralma sebebiyle 400 $ seviyelerinden 350 $ seviyelerine kadar gerilemiş, Ekim ayından itibaren artış eğilimine girmiş, Aralık ayından itibaren tekrar 400 $ seviyesini geride bırakmıştır. Benzer eğilim demir cevheri fiyatlarında da gözlenmiştir. 2024 yılında enerji girdi maliyetlerinin makul seviyelerde seyretmesi ile birlikte, hurda ve demir cevheri fiyatlarındaki artışın sınırlı olacağı beklenmektedir. Diğer taraftan, yeşil dönüşüm kapsamında ülkemizde, AB ile ortak standartların sağlanması önem taşımaktadır. Entegre tesislerde gerçekleşen üretimde kullanılan kok yerine, hidrojene dönüşüm sağlanması, ark ocaklı tesislerde ise hidrojen ağırlıklı DRIHBI kullanımının sağlanması yönünde çalışmalar devam etmektedir.
